yabancılar hukuku avukatı aydın arşivleri

17 Mayıs 202217 Mayıs 2022

Türkiye Kısa Dönem İkamet İzni

Türkiye Kısa Dönem İkamet İzni için Gerekli Belgeler;

En az 6 ay geçerliliği olan Pasaport
4 adet arka fonu beyaz biometrik fotoğraf
Adres Belgesi (Kirada kalıyorsanız sözleşmenizin noter onaylı örneği. Bir türk vatandaşının yanında kalıyorsanız, yanında kaldığınız kişinin/kişilerin adres kayıt belgesi ve taahhütnamesi)
Özel Sağlık Sigortası Poliçesi
Randevu ve Başvuru formu
Harç ödeme dekontları

Not: Pasaport geçerliliği talep edilen süreden en az 2 ay fazla olmalıdır.

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 31 ila 33 üncü maddelerinde kısa dönem ikamet izni düzenlenmiştir. Ayrıca Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 28. ve 29. maddelerinde kısa dönem ikamet izni düzenlenmiştir.

Kısa Dönem İkamet İzni Düzenlenebilecek Yabancılar Kimlerdir?

kısa dönem ikamet izni çeşitleri

1-Bilimsel araştırma amacıyla gelecek olan yabancılar;

Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancıların bilimsel araştırmanın izne tabi olması halinde bilimsel araştırmaya konu ilgili kurum veya kuruluşlardan (Kültür ve Turizm Bakanlığı, Enerji Bakanlığı, üniversiteler vb.) izin belgesi almaları; izne tabi olmaması halinde araştırma konusuna ilişkin beyan sunmaları istenilmektedir. Bu amaçla gelecek yabancılara ikamet izni düzenlenebilmesi için, yurt dışı temsilciliklerimizden ‘Bilimsel Araştırma’ amaçlı vize alınmış olması gerekmektedir.

2-Türkiye’de taşınmaz malı bulunan yabancılar;

Taşınmazı bulunan yabancıların ikamet izni talebinde bulunması halinde taşınmazın konut olması ve bu amaçla kullanılması gerekmektedir. Ayrıca aile üyelerinin konut üzerinde paylı veya elbirliği mülkiyet hakkına sahip olmaları halinde aile üyeleri de bu kapsamda ikamet izni başvurusunda bulunabilmektedirler. Aile üyeleri, başvuru sahibinin eşini, ergin olmayan çocuğu ile bağımlı ergin çocuğunu ifade etmektedir.

3-Ticari bağlantı veya iş kuracak olan yabancılar;

Ticari bağlantı veya iş kuracak yabancıların üç ayın üzerinde ikamet izni talep etmesi halinde yabancıdan temas kuracağı kişi veya şirketlerin davet mektubu veya benzeri belgeler istenebilir.

4-Hizmet içi eğitim programına katılacak olan yabancılar;

Bu amaçla verilen ikamet izinleri hizmet içi eğitim verecek kurum veya kuruluşun sunduğu eğitimin içeriği, süresi, yeri konularındaki bilgi ve belgelere dayanarak program süresince düzenlenmektedir.

5-Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu anlaşmalar ya da öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim veya benzeri amaçlarla gelecek olan yabancılar;

Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancıların ilgili kurumdan alınacak bilgi ve belgeyi sunması istenir.
İkamet izni süresi, eğitim veya benzeri amacın süresini geçemez.
Öğrenci değişim programları (Erasmus, Mevlana, Farabi vb.) kapsamında gelen öğrencilerden; ilk kayıt tarihlerinden itibaren üç ay içinde genel sağlık sigortalısı olmak için talepte bulunanlardan ayrıca sağlık sigortası istenmez. Ancak, kayıt tarihinden itibaren üç ay içinde başvuruda bulunmayarak genel sağlık sigortalısı olma hakkını kaybedenlerden özel sağlık sigortası yaptırmaları istenir.

6-Turizm amaçlı kalacak yabancılar;

Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancıların seyahat planlarına ilişkin hususlardaki (ülkede nerede, ne zaman ve ne süreyle kalacağı gibi) beyanı değerlendirilir. Gerekli görülmesi halinde bilgi veya belge sunması istenebilir.

7-Kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşımamak kaydıyla tedavi görecek olan yabancılar;

Bu amaçla Türkiye’ye gelen yabancıların kamu veya özel hastanelere kabulleri aranır. Bunlardan tüm tedavi masraflarını ödediklerini belgeleyenlerden sağlık sigortası şartı aranmaz.
İkamet izinleri tedavi sürelerine uygun olacak şekilde düzenlenir.
Tedavi süresince barınma, iaşe veya sağlığa ilişkin giderleri ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca karşılanan yabancılardan maddi imkânın tespiti ile geçerli sağlık sigortası şartı aranmaz.
Gerektiğinde ilgili hastaneden veya kamu kurum ve kuruluşundan yabancının tedavisine ilişkin bilgi veya belge istenebilir.
Mevcut Sağlık İşbirliği anlaşmaları kapsamında ülkemize tedavi amacıyla gelen yabancıların refakatçilerinin (anlaşmada refakatçilere ilişkin ayrıca bir hüküm bulunmuyorsa) ikamet izni işlemleri genel hükümlere göre yürütülmektedir.

Ayrıca 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun Ek 14 üncü maddesine göre ülkemize gelen yabancıların en fazla iki kişiyi geçmeyen refakatçilerinden ikamet izni başvurularında geçerli sağlık sigortası şartı aranmamaktadır.

8- Adli veya idari makamların talep veya kararlarına bağlı olarak Türkiye’de kalması gereken yabancılar;

Bu amaçla düzenlenecek ikamet izninin süresi, karar veya talepte belirtilen süre göz önünde bulundurularak düzenlenir.

9-Aile ikamet izni şartlarını kaybetmesi durumunda kısa dönem ikamet iznine geçirilecek olan yabancılar;

En az üç yıl aile ikamet izni ile Türkiye’de kalmış olanlardan on sekiz yaşını tamamlayanlar, Türk vatandaşı ile evli olup üç yıl aile ikamet izni ile kaldıktan sonra boşanmış yabancılar (aile içi şiddet gerekçesi ile mağdur olduğunu mahkeme kararı ile ispat edenler için üç yıllık süre şartı aranmaz) ve destekleyicinin ölümü halinde bu kişiye bağlı aile ikamet izni ile kalanlar süre şartı aranmadan kısa dönem ikamet iznine başvurabilirler.

10-Türkçe öğrenme kurslarına katılacak olan yabancılar;

Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan ve Türkçe kursu vermeye yetkili kuruma (Milli Eğitim Bakanlığından izinli olmalıdır.) kayıt yaptıran yabancıya en fazla iki defa verilebilir.
Kurs süresi bir yıldan az ise ikamet izni süresi kurs süresini geçemez. Kursu veren kurum, Türkçe öğrenim amacıyla kayıt yaptıran yabancının kursa başlama ve devam durumunu il müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür.

11-Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacak olan yabancılar;

Bu amaçla düzenlenen ikamet izni süresi bir yılı geçemez. Barınma, iaşe veya sağlığa ilişkin giderleri ilgili kamu kurumlarınca karşılanan yabancılardan maddi imkânın tespiti ile geçerli sağlık sigortası şartı aranmaz. Kurumlardan bilgi ve belge istenebilir.

12-Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlayanlardan mezuniyet tarihinden itibaren altı ay içinde müracaat eden yabancılar;

Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancılara mezun oldukları tarihten itibaren altı ay içinde müracaat etmeleri halinde bir defaya mahsus olmak üzere en fazla bir yıl süreli ikamet izni verilebilir.

13-Türkiye’de çalışmayan ancak Bakanlar Kurulunca belirtilecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu;

Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancılara en fazla beşer yıllık sürelerle ikamet izni düzenlenebilir.
6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunun, 6458 sayılı Kanunda meydana getirdiği bu değişiklikle ülke ekonomisine katkı sağlayacak nitelikli yabancıların teşvik edilmesi ve yabancılara ikamet izni işlemlerinde kolaylık sağlanması amaçlanmıştır.

14-Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı olan yabancılar,

Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancılara en fazla beşer yıllık sürelerle ikamet izni düzenlenebilir.

Kısa Dönem İkamet İzni Kaç Yıllık Sürelerle Düzenlenebilir?

Kısa dönem ikamet izni, yukarıda 13. ve 14. sırada yer alan yabancılar hariç olmak üzere her defasında en fazla ikişer yıllık sürelerle düzenlenebilir.

Kısa Dönem İkamet İzni Şartları Nelerdir?

Kısa dönem ikamet izninin düzenlenebilmesi için yabancıların Kanunun 32. maddesinde yer alan şartları taşıması gerekmektedir.

– Türkiye’de kalış amacıyla ilgili destekleyici bilgi ve belgeleri ibraz etmek,
– Anılan Kanunun 7. maddesi kapsamına girmemek,
– Genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma şartlarına sahip olmak,
– İstenilmesi halinde, vatandaşı olduğu ya da yasal olarak ikamet ettiği ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenmiş adli sicil kaydını gösteren belgeyi sunmak,
– Türkiye’de kalacağı adres bilgilerini vermek.

Kısa Dönem İkamet İzni Red, İptal veya Uzatılmama nedenleri nelerdir?

– Kısa dönem ikamet izni için aranan şartlardan birinin veya birkaçının yerine getirilmemesi veya ortadan kalkması,
– İkamet izninin veriliş amacı dışında kullanıldığının tespit edilmesi,
– Hakkında geçerli sınır dışı etme veya ülkeye giriş yasağı kararının bulunması,
– Yurt dışında kalış süresi bakımından ihlale düşülmesi,
hallerinde kısa dönem ikamet izni verilmez, verilmişse iptal edilir, süresi bitenler uzatılmaz.

12 Mayıs 202217 Mayıs 2022

Yabancıların Türkiye’de kalış süreleri

Yabancıların Türkiye’de kalış süreleri
5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanuna göre Bakanlar Kurulu’nca 10.10.2011 tarihli ve 2011-2306 sayılı kararnamenin eki karar yayınlanmış, 01.02.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

MADDE 1: Kalış süresi

(1) 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasındaki süre, vize muafiyet süresi veya vizede belirtilen kalış süresi yeterli ise yabancının Türkiye’den çıktığı gün itibarıyla önceki 180 gün zarfında 90 gün olarak uygulanır.

(2) Yabancının Türkiye’deki vize muafiyeti süresi veya vizede belirtilen kalış süresi 90 günden az ise 90 güne tamamlanacak şekilde yurt içinden uzatılabilir.

Yasal ikamet süresi: Türkiye’ye Turistik vize ile gelen yabancılar, Vizeli veya vize muafiyetleri ile giriş tarihinden itibaren, uyruğu oldukları ülke vatandaşlarına tanınan ikamet süresi kadar kalabilirler. Bu süre ülkelere göre farklılık gösterebilir. En çok 3 ayla sınırlıdır.

180 günde 90 gün: Yeni uygulamaya göre Türkiye’de tekrar giriş yapabilme süresi, yabancının Türkiye’den son çıkış tarihinden geriye doğru 180 gün içinde 90 gün ile sınırlıdır.

180 günde 90 gün hesaplaması: Yabancı Türkiye’den son çıkış tarihinden geriye doğru 180 gün içinde 90 günden daha az kalmışsa, 90 günü tamamlayacak şekilde kalış yapmak hakkı vardır.

Bir yolda toplamda 180 gün: Özetle yabancılar, Türkiye’de bir yıl içinde parçalı halde ikamet izni almadan, toplamda 180 gün kalabilme hakkına sahip olmaktadırlar.

Tekrar giriş yapma sınırı: Yabancının Türkiye’den son çıkış tarihinden geriye doğru 180 gün içinde 90 gün ikamet süresi dolmuş ise, yeniden Giriş hakkı doğuncaya kadar Türkiye’ye giriş yapamayacaklardır.

Türkiye’de kaçak kalışlar: Yasal kurallara uymaksızın Türkiye’de kalanlar kaçak sayılırlar. Yakalanmaları halinde idari para cezası uygulanır. Türkiye belirtili süre giriş yasağı konarak sınır dışı edilir.

İkamet izni alma yükümlülüğü: Yabancılar yasal kalış süresinde daha uzun süre kalmak istemeleri halinde; Yabancıların ikamet ettikleri il Emniyet Müdürlüğüne başvuru yaparak, (uyruğunda bulundukları ülke ile Türkiye arasındaki anlaşmalarla sınırlı olmak üzere) ikamet izni almakla yükümlüdürler.

Türkiye’den çıkış ve tekrar giriş yapılması: Yabancılar kendilerine tanınan yasal kalış süresi içinde ikamet izni almadıkları takdirde Türkiye’den çıkış yapmaları yasal zorunluluktur.
Yeni uygulamaya göre yabancının sadece giriş çıkış yapması, Türkiye’de kalmaya devam etmesine izin vermemektedir.

Yabancılar, bir yılda parçalı halde toplamda 180 gün Türkiye’de kalabilmektedirler.

Türkiye’de kalış süreleri ile ilgili profesyonel yardıma mı ihtiyacınız var?
İletişim bilgilerinden bize ulaşabilirsiniz.

10 Mayıs 202216 Mayıs 2022

N-99 Interpol Kodu

Ülkemize çeşitli sebeplerden ötürü gelen yabancılar, kanun hükümlerine, özellikle Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun(YUKK) ilgili hükümlerine aykırı davranışlar sergilediklerinden dolayı sınır dışı edilebilmektedirler. Uygulamada kişiler sınır dışı edildikleri sırada sınır dışı edilme nedenine bağlı olarak sicillerine ‘tahdit kodu’ adı verilen kod işlenmektedir ve bu kod doğrultusunda kişi belirli bir süre için veya somut duruma göre süresiz şekilde ülkeye giremez hale gelmektedir.

Tahdit Kodu Nedir?

Tahdit kodları, hakkında sınır dışı kararı verilmiş olan kişinin hangi sebeple sınır dışı edildiğini gösteren koddur. İlgili sebep ve kod doğrultusunda kişinin ülkeye girişi 5 ay ile 5 yıl arasında veya duruma göre süresiz şekilde yasaklanmaktadır. Bu süreler, sınır dışı edilmeye yol açan fiile ve fiilin hukuk sistemi önünde önemine göre değişkenlik göstermektedir. eylemin önemine bağlı olarak da tahdit süresi değişiklik göstermektedir. Aşağıda tahdit kodları belirtilmiş olup ayrı ayrı açıklanmaktadır.

V-69 (İkamet izni iptal edilenler)

V-71 (Adreste bulunamayanlar)

V-70 (Sahte evlilik)

V-77 (Ahıska Türkü olmadığı halde başvuruda bulunanlar)

V-84 (10 gün içinde ikamet izni alma koşuluna bağlı olarak giriş yapanlar)

G-78 (Bulaşıcı hastalık taşıyan yabancılar)

G-87 (Genel güvenlik açısından tehlike arz edilen kişiler)

Ç-113(Yasadışı giriş-çıkış yapanlar)

Ç-114 (Haklarında adli işlem yapılan yabancılar)

Ç-115 (Ceza evinden tahliye olan yabancılar)

Ç-116 (Genel ahlak ve kamu sağlığını tehlikeye atan yabancılar)

Ç-117 (Kaçak çalışanlar)

Ç-118 (İkamet izni iptal edilenler)

Ç-119 (Kaçak çalışanların para cezasını ödememesi)

Ç-120 (Vize veya ikamet ihlalinden kaynaklanan para cezasının ödenmemesi)

Ç-135 (Yabancılar ve uluslararası koruma kanuna aykırı davrananlar)

Ç-136 (Seyahat masraflarını ödemeyenler)

Ç-137 (Terke davet edilen yabancılar)

Ç-138 (İnat yolcu)

K (Kaçakçılıktan arananlar)

N-99 (İnterpol kodu)

O-100 (Semti Meçhul Yurda Giriş Yasaklı Sıgınmacı)

N-82 (İstihzan kodu)

V-69 (İkamet izni iptal edilenler)

Yabancı kişi, ülkemizde ikamet izni aldıktan sonra almış olduğu şartları sağlayamadığı, gerekli kurallara uymadığı takdirde V-69 tahdit kodu konularak kişiye 5 yıl boyunca ikamet izni verilmemektedir. Öğrenci ikamet izni almış kişinin öğrenciliğinin bittiği varsayım veya ikamet izni alındığı esnada verilen bilgi veya belgerin sahte olduğunun ortaya çıkması bu duruma bir örnektir.

V-71 (Adreste bulunamayanlar)

İkamet izni için başvurulduğu sırada kişi tarafından bildirilen adresin, daha sonra kontrol esnasında veya herhangi bir şikayet üzerine yapılan araştırma sonucu kişinin bulunduğu adres çıkmaması durumunda ilgili yabancı kişi hakkında V-71 tahdit kodu konulur.

V-70 (Sahte evlilik)

İkamet izni alabilmek adına Türk vatandaşı ile formalite usulü, sahte evlilik yapan yabancıların bu durumu tespit edildiği takdirde konulan tahdir kodudur. V-70 tahdit kodu konulduğu takdirde yabancı kişinin 5 yıl süre ile Türkiye’ye giriş yapması yasaklanmaktadır.

V-77 (Ahıska Türkü olmadığı halde başvuruda bulunanlar)

Bu tahdit kodu türü diğerlerine nazaran özel bir tahdit kodudur. Ahıska Türkü olduğunu belirterek ikamet izni başvuru yapan kişilerin ikamet izni alınmadan önce veya alındıktan sonra, yapılan araştırmalar sonucunda Ahıska Türkü olmadığının anlaşılması durumunda haklarında Ahıska Türkü olmadığı anlaşılan yabancılar anlamına gelen V-77 tahdit kodu konulmaktadır. Hakkında böyle bir kod bulunan kişi bir daha Ahıska Türkü statüne dayanarak başvuru yaptığı takdirde başvurusu olumsuz değerlendirilir.

V-84 (10 gün içinde ikamet izni alma koşuluna bağlı olarak giriş yapanlar)

Türkiye’ye vize ile veya vize muafiyeti kapsamında girmiş, ikamet izni başvurusunda bulunmasına rağmen ret cevabı almış ise veya hiç başvuruda bulunmayarak vize veya vize muafiyet süresini aşan yabancılar vize ihlali cezasını ödeyerek ülkeden çıkış yapabilmektedirler. Daha sonra bu yabancılar bu ihlal nedeniyle ancak 10 gün içinde ikamet alacağını beyan ve taahhüt ederek ülkeye giriş yapabilmektedirler. İlgili taahhüdü veren yabancı kişilerin 10 gün içerisinde ikamet izni almak için yabancı şubelere başvurmamaları halinde süreli giriş yasağı konulur.

G-78 (Bulaşıcı hastalık taşıyan yabancılar)

Kamu sağlığını ve güvenliğini tehdit edecek şekilde bulaşıcı hastalık taşıyan yabancılar hakkında G-78 tahdit kodu konularak Türkiye’ye girişleri süresiz olarak yasaklanır. Ancak ilgili yabancı kişi yapılan sağlık kontrollerinde hatalı teşhis yapılarak sınır dışı edilmiş ise veya usule ve hukuka uygun bir şekilde sınır dışı edildikten sonra kişi tedavi olup sağlığına kavuşmuşsa, yapılacak yeni başvuru neticesinde Türkiye’ye giriş yasağı kaldırılabilir. Doğru bir şekilde prosedürlerin işletilebilmesi, resmi yazışmaların gereği gibi yapılabilmesi ve herhangi bir hak kaybının yaşanmaması adına bu hususta alanında uzman kişiler ile birlikte çalışılmasını tavsiye etmekteyiz.

G-87 (Genel güvenlik açısından tehlike arz edilen kişiler)

Kamu güvenliğini ciddi bir şekilde tehlikeye sokacağı değerlendirilen yabancılar hakkında G-87 tahdit kodu konulmak suretiyle kişiler sınır dışı edilebilmektedir. G-87 kodu konularak genel kamu güvenlik açısından tehlike arz ettiği iddia edilen kişilerin bir kısmının ülkesinde hayatı tehlike altında olmaktadır. Ülkesine sınır dışı edildiği takdirde hayatı ve vücut bütünlüğü tehlike altına girecek kişiler hakkında sınır dışı kararının verilmesi daha güçtür. Daha önce Anayasa Mahkemesi’nin 2015/18582 sayılı başvurunun 15.12.2015 tarihli ara karar değerlendirmesinde hakkında G-87 tahdit kodu konulmuş olan başvurucu yabancı kişinin sınır dışı edilmesi halinde hayatının risk altına gireceği ve “maddi ve manevi bütünlüğüne” yönelik ciddi bir tehlikeyle karşılaşma ihtimali bulunduğu gerekçeleriyle tedbir talebinin kabulüne karar verilmiş ve kişi sınır dışı edilmemiştir.

Ç-113 (Yasadışı giriş-çıkış yapanlar)

Ç-113 tahdit kodu, Türkiye’ye yasadışı giriş-çıkış yaptığı tespit edilen yabancılar hakkında konulmaktadır. Bu yabancılar hakkında 2 yıl giriş yasağı uygulanmaktadır. Bunun yanında ilgili kişiler hakkında 2 bin Türk Lirası ile 3 bin Türk Lirası arasında değişmek üzere idari para cezası uygulanmaktadır. Yasadışı giriş yapan yabancı kişi uygulanan para cezasını ödemediği takdirde hakkında 5 sene daha giriş yasağı uygulanır, giriş yasağı toplamda 7 seneye çıkmaktadır.

Ç-114 (Haklarında adli işlem yapılan yabancılar)

Türkiye’de bulundukları süre zarfında adli olaya karışan, haklarında herhangi bir adli işlem yapılan yabancı kişiler hakkında Ç-114 kodu konulmak suretiyle ülkeye girişleri 1 yıl süreyle engellenmektedir. İlgili kodun konularak sınır dışı edilme işleminin gerçekleştirilmesi için kişinin adli işleme konu olması yeterlidir, suçlu veya suçsuz olması önem arz etmemektedir.

Ç-115 (Ceza evinden tahliye olan yabancılar)

Adli veya idari herhangi bir suçtan dolayı cezaevinde bulunduktan sonra tahliye edilen yabancılar hakkında Ç-115 kodu konulmaktadır. Haklarında adli işlem yapılan yabancılarda olduğu gibi cezaevinden tahliye olan yabancılar hakkında da 1 yıl ülkeye giriş yasağı konulur.

Ç-116 (Genel ahlak ve kamu sağlığını tehlikeye atan yabancılar)

Diğer tahdit kodlarına göre daha soyut bir nitelik taşıyan Ç-116 kodu, ülkemizde genel olarak yasal veya yasal olmayan yollardan girerek fuhuş yaparken yakalanan veya tutanaklara -haksız bir şekilde- fuhuş yaparken yakalandığı geçirilen kişilere ilişkin sınır dışı işleminde koyulan koddur. İlgili kişilerin ülkemize girişleri 1 yıl süre ile engellenmektedir. Haksız bir şekilde kendisinin fuhuş yaptığı iddia edilen ve hakkında Ç-116 kodu konularak sınır dışı edilen veya edilme tehlikesi ile karşı karşıya kalan yabancı kişi derhal uzman bir avukat ile görüşerek hak kaybının ortadan kaldırılması yönünde çalışmalara başlamalıdır.

Ç-117 (Kaçak çalışanlar)

Parasız, kaçak çalışan ve bu durumları tespit edilen kişiler hakkında Ç-117 kodu konularak sınır dışı etme işlemi gerçekleştirilir. 1 yıl süreyle giriş yasağı konulmasının yanında idari para cezasına hükmedilmektedir. İdari para cezası ödenmediği takdirde giriş yasağı süresi 5 yıla çıkmaktadır.

Ç-118 (İkamet izni iptal edilenler)

Türkiye’den almış oldukları ikamet iznini amacı dışında kullandıkları tespit edilen yabancıların ikamet izinleri iptal edilmekte, geçersiz kılınmaktadır. Ç-118 kodu konularak yapılan işlem sonucu ülkeye giriş yasağı süresi ise 5 yıldır.

Ç-119 (Kaçak çalışanların para cezasını ödememesi)

Parasız, kaçak çalışan ve bu durumları tespit edilen kişiler hakkında Ç-117 kodu konularak sınır dışı edildiklerini ve 1 yıl süreyle giriş yasağının yanında idari para cezasına çarptırıldıklarını yukarıda bahsetmiştik. Ç-119 kodu ise bu idari para cezasını ödemeyen yabancı kişi hakkında konulan ve 5 yıl boyunca kişinin ülkeye girişini yasaklayan koddur.

Ç-120 (Vize veya ikamet ihlalinden kaynaklanan para cezasının ödenmemesi)

Vize veya ikamet ihlali nedeniyle ortaya çıkan idari para cezası ihlali gerçekleştiren yabancı tarafından ödemediği takdirde Ç-120 tahdit kodu konulmak suretiyle kişi aleyhine 5 yıl giriş yasağı konulmaktadır. Yabancı kişi 5 yılın sonunda ancak para cezasını ödeyerek ve yeniden vize alarak Türkiye’ye giriş yapabilmektedir.

Ç-135 (Yabancılar ve uluslararası koruma kanuna aykırı davrananlar)

Yabancılar hukukunun ülkemiz hukukunda temel düzenlemesi olan 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu m.102 düzenlemesi doğrultusunda aykırı davranan yabancılar hakkında idari para cezası uygulanır ve ceza ödenmeden ülkeden çıkıldığı takdirde Ç-135 tahdit kodu konularak 5 yıl süreyle girişleri yasaklanır.

Ç-136 (Seyahat masraflarını ödemeyenler)

Bahsetmiş olduğumuz herhangi bir nedenden ötürü sınır dışı edilen yabancı kişi, sınır dışı edilirken ortaya çıkan seyahat masraflarını kendisi ödemediği ve bu masrafların Türkiye Cumhuriyeti devleti tarafından karşılandığı durumda, ilgili kişi hakkında Ç-136 tahdit kodu konulmakta ve kişi bu parayı ödemediği sürece yasak devam etmektedir. Kişi tekrar ülkeye giriş yapmak istediğinde parayı ödeyerek kodu kaldırabilir.

Ç-137 (Terke davet edilen yabancılar)

Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından Türkiye’yi terk etmeleri için kendilerine belirli bir süre everilen yabancı kişiler, bu sürelere riayet etmedikleri ve terk davetine uymadıkları takdirde haklarında Ç-137 kodu konularak giriş yasağı uygulanmaktadır. Bu yasak 5 yıldır.

Ç-138 (İnat yolcu)

Halihazırda kendisi hakkında herhangi bir giriş yasağı bulunan yabancı kişi, bu duruma rağmen ülkeye giriş yapmaya çalıştığı sırada tespit edildiği takdirde haklarında Ç-138 inat yolcu tahdit kodu konulur ve 5 yıla kadar giriş yasağı uygulanabilir.

Ç-141 (Türkiye’ye girişi bakanlık iznine tabi yabancı)

Kişinin somut durumu göz önünde bulundurulmak suretiyle, Türkiye’de ya da yurt dışında Türkiye aleyhine adli veya idari kanun ihlalinde bulunan yabancı kişinin Türkiye’ye girişi İçişleri Bakanlığı’nın iznine bağlanmış olabilir. İşte bu durum kişinin pasaport bilgilerine Ç-141 kodunun konulması ile mümkün olmaktadır.

K (Kaçakçılıktan arananlar)

K tahdit kodu, her türlü kaçakçılık suçunu işledikleri sebebiyle aranan yabancı kişiler hakkında konulan tahdit kodudur.

N-99 (Interpol kodu)

Dünyanın en büyük uluslararası adli polis teşkilatı olan, merkezi Fransa’da bulunan Interpol, uluslararası seviyede suçların ve suçluların önlenmesi kapsamında hareket etme amacı taşıyan bir kurumdur. Interpol’ün arama bülteninde bulunan yabancı bir suçluya yönelik Türkiye Cumhuriyeti devleti nezdinde N-99 tahdit kodu konularak giriş yasağı sağlanabilmektedir.

O-100 (Semti meçhul yurda giriş yasaklı sığınmacı)

Sığınmacı olarak ülkemize giriş yapmış olan kişilerin başvuru esnasında belirtmiş oldukları adreslerinde bulunmadıklarının kontroller sırasında veya herhangi bir şikayet üzerine tespit edilmesi durumunda bu kişiler hakkında O-100 tahdit kodu konularak sınır dışı edilme işlemi uygulanmaktadır.

N-82 (Girişi ön izne bağlı yabancı)

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu m.9/7 uyarınca giriş yasağı bulunan kimi yabancıların ülkeye kabulü ön izne bağlanabilir. Hakkında N-82 tahdit kodu bulunan kişinin ülkeye girişi ön izne bağlanmış demektir.

Yabancı Tahdit Kodları Nasıl Kaldırılabilir?

Yukarıda yer alan tahdit kodlarının kaldırılmasına yönelik farklı süreçler ve hukuki yöntemler mevcuttur. Meşruhatlı davetiye başvurusu ile, ilgili idareye başvuru ile veya ilgili idareye karşı dava açmak suretiyle tahdit kodları kaldırılabilmektedir.

Tahdit Kodunun Kaldırılması İçin Meşruhatlı Davetiye Başvurusu

Sınır dışı edilen ve ülkeye girişi yukarıda belirtmiş olduğumuz tahdit kodlarından birinin konulması suretiyle belirli veya belirsiz bir süre yasaklanmış olan kişi, özel bir sebep nedeniyle alacağı meşruhatlı vize davetiyesi sayesinde ülkemize tekrar giriş yapabilmektedir. Bu sebepler evlilik, eğitim – araştırma, çalışma, tedavi gibi sebepler olabilir. Bu şekilde alınacak vize doğrultusunda yasaklı kişi, yasaklanma süresi dolmadan evvel Türkiye’ye giriş yapabilir. Terör örgütü üyeliği ve devlet aleyhine faaliyet gösterme gibi genel güvenliği ileri derecede etkileyen ve önemli risk arzeden nedenlerle sınır dışı edilen kişiler hakkında meşruhatlı vize davetiyesi çıkartılması mümkün olmamaktadır. Bu durumda idari dava yolu ile ilgili tahdit kodunun kaldırılması daha mümkün olacaktır.

Tahdit Kodunun Kaldırılması için İdari Başvuru ve İdari Dava

Haklarında sınır dışı kararı alınan kişiler öncelikle ilgili idareye başvurmak ve tahdit kodunun kaldırılmasına yönelik taleplerini iletmek yöntemini seçebilirler. Başvuru doğrultusunda idare tarafından uygun görüldüğü takdirde tahdit kodu kaldırılabilmektedir.

İdarenin olumsuz yanıt verdiği durumlarda veya idareye başvurulmadan doğrudan idari dava açılmak suretiyle ilgili tahdit kodunun kaldırılması talep edilebilir. Somut durumun net olarak değerlendirilebilmesi, hangi sürecin ne şekilde işletileceğinin kararı için tecrübeli ve bu alanda uzmanlaşmış bir avukatla çalışmak her zaman yararınıza olacaktır. Hukuki olarak elinizde olan savunmaları ve iddiaları doğru bir şekilde bir avukat vasıtasıyla ortaya koyamadığınız takdirde haklı olsanız dahi hak kaybına uğrayabilir veya tahdit kodunu kaldırma imkanınız varken bu durumu sağlayamayabilirsiniz.

27 Eylül 202118 Ocak 2022

Deport Nedir?

Deport kararı kaldırma ile ilgili sorular uygulamada sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Deport kararı Türkiye’de bulunan yabancıların sınır dışı edilmeleri ve haklarında Türkiye’ye giriş yasağı konulması anlamına gelir.

Yabancının Türkiye içerisinde vize ihlali yapma, kanuna, ahlaka aykırı faaliyetlerde bulunma, ulusal güvenlik veya sağlık için tehlikeli olma, çalışma izni olmaksızın çalışma gibi faaliyetleri sürdürmesi sonucunda deport edilmesi söz konusu olur.

Türkiye Cumhuriyeti Devletine vatandaşlık bağı olmayan kişiler Türk hukuk düzeni içerisinde yabancı olarak kabul edilir. Yabancılar yine de hukuki olarak farklı statülere sahiptir. Ancak kişinin yabancı kabul edilmesindeki temel unsur vatandaşlığının olup olmamasıdır.

Hakkında deport kararı verilip sınırdışı edilen yabancının bir daha Türkiye’ye giriş yapabilmesi için giriş yasağının kalkması yani deport kararının kaldırılması gerekir. Deport kararının kaldırılması yabancılar için önemli bir durum arzeder. Çünkü deport edilen kişiler eşlerinden çocuklarından ayrı yaşayabilmekte veya gönderildikleri ülkelerde sıkıntılı şartlarla karşılaşabilmektedir.

Deport Edilme (Sınırdışı Edilme) Sebepleri

Deport kararının kaldırılması konusunda en önemli unsur deport kararının hangi gerekçeye dayanılarak verildiğidir. Buna bağlı olarak kişi kısa süreliğine deport edilebileceği gibi ömür boyu yurda girişi de yasaklanabilir. Deport olma nedenleri çok çeşitli olabileceği gibi en çok karşılaşılan nedenler olarak vize süresini aşma veya oturma izni süresini uzatmama hallerini söyleyebiliriz.

En temel neden olarak yabancıların Türkiye içerisinde hukuka aykırı faaliyetlerini söyledik. Buna bağlı olarak uygulamada şu nedenlerle karşılaştığımızı söyleyebiliriz:

Yabancının oturma izni olmasına rağmen çalışma izni almaksızın Türkiye’de çalışıyor olması. Yani kaçak çalışan yabancı deport edilmektedir.
Türkiye’de bulunmak için aldığı vizenin süresinin dolmuş olmasına rağmen ülkeden çıkış yapmayan yabancı vize ihlali yapmış olur ve sınırdışı edilir. (Vize ihlali olarak adlandırılan bu durumda eğer yabancı vize ihlali cezasını öder ve çıkış giriş yapar ve devamında 10 gün içerisinde oturma iznine başvurursa deport edilmez.
Oturma izni süresi dolmasına rağmen bunu uzatmayan yabancı yakalanarak sınır dışı edilir.
Yabancılar bazen Türkiye’de belirli hakları elde etmek için muvazaalı evlilik yaparlar. Bu sahte evlilik tespit edilirse yabancı gene sınır dışı edilir. Ayrıca hakkında V70 tahdit kodu işlenir.
Yabancı kişi Türkiye’de fuhuş gibi ahlaka aykırı eylemlerde bulunmuşsa yakalanarak deport edilir.
Yabancının suç işlemesi ve hapis cezasına mahkum edilmesi de bir sınır dışı edilme sebebidir. Terör örgütü üyesi veya sempatizanı olan yabancı da bu kapsamda deport edilebilecektir.
Türkiye’ye kaçak yollarla veya sahte evraklarla giren kişilerin sınırdışı edildiği de görülmektedir. Hakkında deport kararı olan bir kişi Türkiye’ye her nasılsa yasaklı giriş yapmışsa gene sınır dışı edilir.
Yabancının, toplum sağlığını tehlikeye sokacak bulaşıcı bir hastalığa yakalandığı tespit edilirse gene hakkında deport kararı verilebilir.
Uluslararası koruma başvurusu reddedilen yabancılar ile bu koruma statüleri sona eren yabancılar için de deport edilmeleri söz konusu olacaktır.

Burada saydığımız nedenler sınırlı değildir. Yabancının başka nedenlere dayalı olarak deport edilmesi de mümkündür. Yurt dışı edilme nedenine bağlı olarak yurda giriş yasağı süresi de belirlenir. Dediğimiz gibi her nedene bağlı olarak farklı süreler vardır.

Geçtiğimiz günlerde Türkiye’ye giriş yasağı ile ilgili yeni düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre artık kişinin Türkiye’ye girişi 1 ay ile 5 yıl arasında yasaklanabilmekte ve her bir kısıtlama için farklı sonuçlar doğabilmektedir.

Bazı durumlarda sınır dışı edilen kişi için sınır dışı edilme nedenine bağlı olarak yabancı tahdit kodu konur. Bu nedenle yabancı hakkında işlenmiş kodun kaldırılması önem arzeder. Bu sürecin bir avukat yardımı ile sürdürülmesi de aynı önemdedir.

Deport Kararını Kim Verir?

Yabancının deport edilmesine Göç İdaresi Genel Müdürlüğü veya ilgili valilik karar verir. Burada kişiye bir yurda giriş yasağı süresi belirlenir ve bu sürenin belirlenmesinde idarenin yetkisi çok geniştir. Ancak buna rağmen gene kanunda öngörülen sınırlar içerisinde bir süre belirlenecektir.

Bahsedildiği gibi idarenin yetkisi geniştir ve bu yetki bazen fevrice kullanılmaktadır. Ancak bu şekilde kullanılan yetkiye karşı ise yargı yolu açıktır.

Deport Kaldırma İşlemleri

Kural olarak hakkında sınır dışı edilme kararı olan kişi, yani deport edilen yabancı, yurda giriş yasağı süresi dolmadan Türkiye’ye giriş yapamaz. Ancak bu durumun bazı istisnaları vardır. Yani her zaman bu sürelerin dolmasını beklemeye gerek yoktur.

Deport kaldırma işlemleri iki türlü olabilir. İlk olarak yabancı meşruhatlı vize almış olabilir. Bu vize ile hakkında verilen sınır dışı süresi dolmadan ülkeye giriş yapabilir. İkinci olarak da yabancı, hakkında verilen deport kararının iptalini idare mahkemesinden dava yolu ile talep edebilir. Aşağıda bu iki yolu ayrıntıları ile anlatacağız.

Meşruhatlı Vize Alarak Deport Kaldırma

Deport kararına rağmen Türkiye’ye yabancının giriş yapabilmesinin bir yolu meşruhatlı vize alınmış olmasıdır. Hakkında deport kararı uygulanmış bir yabancı, evlilik dolayısıyla, eğitim – araştırma dolayısıyla, çalışma – tedavi dolayısıyla alacağı meşruhatlı vize sayesinde süresi dolmamış olmasına rağmen Türkiye’ye giriş yapabilir. Bu saydığımız vizelerin alınabilmesi için söz konusu sebeplere dayanak teşkil eden evraklar vize başvurusu sırasında belgelenmelidir. Aksi halde başvuru reddedilir.

Meşruhatlı vize davetiyesi başvurusunu uzmanı olmayan kişiler yaptığında genelde ret kararı gelmektedir. Bu işlemleri mutlaka daha önce çalışmış bir avukat ile yürütmeniz sağlıklı olacaktır.

Bazı kişilerin meşruhatlı vize talep etmeleri mümkün olmaz. Burada terör örgütü üyeliği ve devlet aleyhine faaliyet gösterme gibi nedenlerle sınır dışı edilme durumları kastedilmektedir. Bu kişiler meşruhatlı vize talep ederek ülkeye giremez ancak idare mahkemesinde deport kararının iptali talepli bir dava açmaları ve bu davanın başarıya ulaşması sonucunda deport kararı kaldırılır ve Türkiye’ye giriş yapabilirler.

Deport Kararına Karşı Dava Yolu

Deport kararına itiraz, dava yolu ile gerçekleştirilebilir. Deport kararı idarenin aldığı bir karar olması dolayısıyla idari işlem niteliğindedir. İdari işlemlerin iptali için idare mahkemesinde iptal davası açılmalıdır. İdarenin gerçekleştirdiği bütün iş ve işlemler yargı denetimine tabi tutulabilir. İdarenin bu işlemleri yargıya taşınmadığı müddetçe hukuka uygun kabul edilir.

Eğer bir yabancı hakkında deport kararı alınmışsa, kararı alan idare ilgili yabancıya veya bu yabancının yasal temsilcisine kararı gerekçeli olarak tebliğ eder.

Sınır dışı edilme kararı kendisine uygulanmak istenen yabancı bu çerçevede hakkında verilen deport kararının hukuka aykırı olduğunu iddia ederek idare mahkemesinde iptal davası açabilir. Burada sınırdışı etme kararına itiraz niteliğindeki bu davayı açabilmek için 7 günlük hak düşürücü süre söz konusudur. Deport kararının kendisine tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içinde bu davayı açmalıdır.

DİKKAT!: Bu kararı tebliğ alan yabancı dava konusunda oldukça hızlı hareket etmelidir. Çünkü dava yoluna gitmek isteyen yabancı avukata gittiğinde avukatın yapacağı ve zaman alan bir çok işlem (il göç idaresi ile yazışma, olaya göre başka yerden toplanacak belgelerin toplanması, gerekli karar araştırması, dilekçe yazımı, dava açılması) mevcuttur.

Genel olarak bu karara karşı idare mahkemesinde açılan iptal davası deport işleminin uygulanmasını durdurur. Yani mahkeme bir karar verene kadar kişi sınır dışı edilemez ve Türkiye’de kalmaya devam edebilir. Bu yabancı için oldukça iyi bir haktır.

Bazı durumlarda sınır dışı edilen kişi için sınır dışı edilme nedenine bağlı olarak kod konur. Örneğin G-87, V-70 kodları gibi. Bu kodların kaldırılması da ancak idare mahkemesinde açılacak davaya bağlıdır. Bu konuyu yukarıda linkini verdiğimiz yazımızda ayrıntılı açıklamıştık.

Sınır Dışı Edilme İşlemleri ve Süreci

Hakkında deport edilme sebepleri gerçekleşen yabancı kolluk kuvvetleri tarafından yakalanmış olabilir. Resmi bir kurumun durumu farketmesi üzerine kolluk kuvvetlerine durum ihbar edilmiş olabilir. Yahut yabancı kendi isteği ile kolluk kuvvetlerine durumu bildirerek ülkeyi terk etmek istediğini bildirebilir.

Yakalanan yabancı öncelikle hastaneye götürülerek muayene yapılır. Sonrasında İl Göç İdaresinin bu tarz durumlar için belirlediği bir yere götürülür. Burada yabancı kişinin deport edilmesine ilişkin evraklar hazırlanır.

Yabancı bu aşamada da (henüz karar çıkmadan) avukat tutabilir, görüşebilir, sınırdışı kararı çıkmaması için avukatının İl Göç İdaresi ile görüşmesini sağlayabilir veya gerekli evrakları alarak karara itiraz etmesini sağlayabilir.

Belgeleri tamamlanan yabancı geri gönderme merkezine gönderilir. İstanbul’da yabancı kadın Silivri Geri Gönderme Merkezine gönderilirken yabancı erkek Çatalca Geri Gönderme Merkezine götürülür. Geri gönderme merkezine bu şekilde nakledilen yabancı işlemleri bittiğinde ve dava da açmamış ise ülkelerine gönderilmesi sağlanır. Bazı durumlarda ise yabancının istediği başkaca bir ülkeye gönderilebilir.

Terke Davet (Terke Çağrı) Nedir?

Deport edilmeleri için gereken şartlar oluşan yabancı eğer kendisi kolluk kuvvetlerine sınır dışı edilmek üzere başvurursa veya avukat aracılığı ile deport değil de terke davet verilmesine karar verilmesini sağlar ise geri gönderme merkezine götürülmek zorunda kalmayabilir. Bu yabancılar için terke davet isimli hukuki prosedür söz konusu edilir ki bu çok daha iyidir. Hakkında terke davet prosedürü işletilen yabancıya Türkiye’den ayrılması için en az 15 günlük mühlet tanınır. Bu sürenin üst sınırı 30 gündür.

Terke davet için yabancının illa kendi durumunu kolluk birimlerine bildirmiş olması şart değildir. Normal şartlarda vize ihlali tespit edilmiş ve hakkında idarece deport kararı verilmiş kişi de terke davet edilebilir. Bu durum idarenin takdirindedir.

Bununla beraber yabancı kolluk kuvvetlerine kendi rızası ile durumu bildirmişse her zaman terke davet kurumu hükümleri bu yabancı hakkında uygulanacak diye bir kural da yoktur. Burada deport edilme şartları gerçekleşmiş olan yabancının özel durumuna, geçmişine vb. subjektif özelliklerine bakılır.

Deport edilecek kişi için kaçma, saklanma şüphesi, yasaklı giriş çıkış yapmış olmaları,sahte belgelerle iş yapmaya çalışmış olmaları gibi durumlar söz konusu ise terke davet prosedürü işletilmez.

Kimler Sınırdışı Edilemez?

Yabancı sınır dışı edileceği zaman gönderildiği ülkede ölüm – işkence tehlikesi ile karşılaşacaksa bu kişinin deport edilmesi mümkün değildir. Bu konuda gerçekçi emarelerin varlığına bakılır.

Eğer sınır dışı edilecek yabancının gebelik, yaşlılık gibi seyahat engelleri bulunuyorsa bu kişinin gönderilmesi de mümkün değildir.

Kişinin Türkiye’de önemli bir tedavisinin sürüyor olması ve bu tedavinin transfer edileceği ülkede mümkün olmaması veya transfer sürecinin yabancıyı sağlıken kötü etkileyeceği gibi durumlar söz konusu ise gene deport edilme yapılamaz.

Cinsel şiddet, insan ticareti veya önemli derecede fiziksel – psikolojik şiddete maruz kalmış ve tedavileri süren yabancılar da bu kapsamda sınır dışı edilemeyeceklerdir.

Bu kişiler için sınır dışı kararı verilemeyeceği kanunen belirlenmiştir. Ancak sonuçta bu yabancılar da deport edilme şartları üzerlerinde gerçekleşmiş kişilerdir. Bu nedenle sabit bir yerde ikamet ediyor olmaları istenebileceği gibi belirli sürelerde belirli bildirimlerde bulunmaları da kendilerinden istenebilir.

Davanın Açılmasında Zamanaşımı

Deport kararı kaldırma talepli açılan davada zamanaşımı süresi 15 gündür. Kişi sınırdışı edilme kararının kendisine tebliğ veya ibraz edilmesinden itibaren 15 gün içerisinde iptal davasını açmalıdır.

Terke davet prosedüründe yabancıya ülkeyi terketmesi için en az 15 gün olacak şekilde bir süre tanınır. Yabancının bu süre içinde ülkeyi terketmemesi halinde yakalanarak geri gönderme merkezine transfer edilmesi gibi zorlu hukuki prosedür işletilir.

Kişiye deport kararı ile birlikte işlenen kodların iptali sürenin geçmesi ile gerçekleşmez. Bu kodlar ancak dava açarak kaldırılabilir. Bunun için herhangi bir hak düşürücü zamanaşımı süresi söz konusu değildir.

Deport Kararı Kaldırmada Görevli ve Yetkili Mahkeme

Deport kararının iptaline yönelik olarak açılacak olan iptal davasında görevli mahkeme idare mahkemeleridir. Sınır dışı edilme kararı idari bir işlem olması dolayısıyla hukuka uygunluğunu denetleyecek olan da idare mahkemesidir.

Yetkili mahkeme de idari işlem niteliğinde olan bu kararı veren idarenin bulunduğu yer mahkemesidir. Yani hakkında deport kararı uygulanan yabancı bunun iptali için açacağı davayı işlemi uygulayan idarenin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açmalıdır.

Yabancı hakkında verilen deport kararının nedenine bağlı olarak kişiye verilen kodun iptali ve kaldırılması için açılacak davada da görev ve yetki kuralı aynıdır. Yani kodu kişinin siciline işleyen idarenin bulunduğu yer idare mahkemesinde dava açılmalıdır.